ഹിന്ദുക്കൾ ആചരിക്കുന്ന ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഉത്സവങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ശ്രീകൃഷ്ണ ജന്മാഷ്ടമി. വിഷ്ണുഭഗവാന്റെ എട്ടാമത്തെ അവതാരമായ ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ ജന്മദിനമാണ് ഈ ഉത്സവം. ഭാദ്രപദമാസത്തിലെ കൃഷ്ണപക്ഷത്തിലെ അഷ്ടമി തിഥിയിലാണ് ഈ ഉത്സവം ആഘോഷിക്കുന്നത്.
പുരാണങ്ങൾ അനുസരിച്ച്, ദ്വാപരയുഗത്തിൽ ഭഗവാൻ വിഷ്ണു, രാക്ഷസരാജാവായ കംസന്റെ ക്രൂരതയിൽനിന്ന് ഭൂമിയെ രക്ഷിക്കാൻ ശ്രീകൃഷ്ണനായി അവതരിച്ചു. കംസൻ തന്റെ സഹോദരി ദേവകിയെയും അവളുടെ ഭർത്താവായ വസുദേവനെയും തടവിലാക്കിയിരുന്നു. കാരണം, ദേവകിയുടെ എട്ടാമത്തെ പുത്രൻ തന്നെ വധിക്കുമെന്ന് അയാൾക്ക് പ്രവചനം ലഭിച്ചിരുന്നു. ശ്രീകൃഷ്ണൻ മഥുരയിലെ ഒരു തടവറയിലാണ് ജനിച്ചത്. അദ്ദേഹം ജനിച്ച ഉടനെ, തടവറയുടെ വാതിലുകൾ തകർത്ത് ആകാശത്ത് മുഴങ്ങുന്ന ശബ്ദം പ്രഖ്യാപിച്ചു, “ഞാൻ ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരമാണ്.”
ശ്രീകൃഷ്ണ ജന്മാഷ്ടമി ഇന്ത്യയിലും ലോകമെമ്പാടും ഉത്സാഹത്തോടെയും ഭക്തിയോടെയും ആഘോഷിക്കുന്നു. ഈ ദിവസം, ഭക്തർ ഉപവാസമനുഷ്ഠിക്കുന്നു, ശ്രീകൃഷ്ണഭഗവാനെ പൂജിക്കുന്നു, ഭജനകൾ പാടുന്നു, രാസലീല നൃത്തപ്രകടനങ്ങൾ നടത്തുന്നു.
ഇന്ത്യയിൽ, ശ്രീകൃഷ്ണ ജന്മാഷ്ടമി ആഘോഷിക്കാൻ പ്രത്യേകമായി സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങളുണ്ട്. അവയിൽ മഥുര, വൃന്ദാവനം, ദ്വാരക, ജഗന്നാഥപുരി എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഉത്സവസമയത്ത് ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളെ അതിമനോഹരമായി അലങ്കരിക്കുന്നു, കൂടാതെ ഭക്തരുടെ വലിയൊരു ജനക്കൂട്ടം അവിടെ ഒത്തുകൂടുന്നു.
ജന്മാഷ്ടമിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി ആചാരങ്ങളുണ്ട്,
ദഹിഹാണ്ടി: ഈ ആചാരത്തിൽ, തൈരി നിറച്ച ഒരു പാത്രം ഉയരത്തിൽ തൂക്കിയിടുന്നു. ചെറുപ്പക്കാർ പരസ്പരം തൈരെറിഞ്ഞ് പാത്രത്തിലെത്താൻ ശ്രമിക്കുന്നു.
ഊഞ്ഞാലാടൽ: ജന്മാഷ്ടമിയുടെ ഒരു പ്രശസ്ത ആചാരമാണ് ഊഞ്ഞാലാടൽ. ഇത് ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ ബാല്യകാല ഊഞ്ഞാലാട്ടത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു.
സമ്മാനങ്ങളും ദാനങ്ങളും: ഈ ദിവസം, ഭക്തർ ശ്രീകൃഷ്ണനുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സമ്മാനങ്ങൾ, വിഗ്രഹങ്ങൾ, വസ്ത്രങ്ങൾ, മധുരപലഹാരങ്ങൾ എന്നിവ പരസ്പരം നൽകുന്നു. ദരിദ്രർക്കും ആവശ്യക്കാർക്കും ദാനം നൽകുന്നതും ഈ ദിവസത്തിന്റെ അവിഭാജ്യ ഘടകമാണ്.
ശ്രീകൃഷ്ണ ജന്മാഷ്ടമി ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ ജന്മദിനത്തിന്റെ വിശുദ്ധവും ആനന്ദകരവുമായ ആഘോഷമാണ്. ഇത് ഭക്തി, സ്നേഹം, കരുണ എന്നിവയുടെ പ്രതീകമാണ്. ഈ ദിവസം, ഭക്തർ ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ ലീലകളെ ഓർക്കുന്നു, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗുണങ്ങളെ സ്തുതിക്കുന്നു, അദ്ദേഹത്തിന്റെ അനുഗ്രഹം പ്രാർത്ഥിക്കുന്നു.